Bolesław Kumor
ISBN: 978-83-7363-670-5
Stron: 242
Format: B5
Rok wydania: 2008

Historia Kościoła, rozumiana jako dzieje ludu Bożego, omawiana jest na tle dziejów całego chrześcijaństwa i świata. Autor podkreśla rolę Kościoła w rozwoju kultury i jego działalność misyjną w świecie. Mniej miejsca poświęca zagadnieniom politycznym. Do opracowania włączone zostały dzieje Kościoła w Polsce.


SPIS TREŚCI

Wstęp

Okres I. KOŚCIÓŁ W POGAŃSKIM CESARSTWIE RZYMSKIM

Rozdział I. OD ŻYDÓW DO POGAN. PRZYGOTOWANIE, ZAŁOŻENIE I ROZSZERZENIE SIĘ CHRZEŚCIJAŃSTWA
§ 1. Otoczenie rodzącego się chrześcijaństwa
1. Przygotowanie świata żydowskiego na "pełność czasów" (Ga 4,4)
2. Przygotowanie na przyjęcie chrześcijaństwa w pogaństwie
§ 2. Jezus Chrystus Bóg-człowiek. Założyciel Kościoła
1. Źródła historyczne
2. Założyciel Kościoła Jezus Chrystus
§ 3. Pierwsza gmina chrześcijańska w Jerozolimie
1. Dzieje pierwszej społeczności chrześcijańskiej
2. Ustrój i życie religijne społeczności jerozolimskiej
§ 4. Chrześcijaństwo wśród pogan; św. Paweł apostoł
1. Początki chrześcijaństwa wśród pogan i działalność apostolska św. Pawła
2. Ustrój i życie religijne chrześcijańskich gmin paulińskich
§ 5. Działalność św. Piotra apostoła i innych apostołów
1. Działalność św. Piotra i początki chrześcijaństwa w Rzymie
2. Działalność św. Jana i innych apostołów

Rozdział II. ZWYCIĘSKI POCHÓD CHRZEŚCIJAŃSTWA
§ 6. Przyczyny szybkiego rozszerzania się chrześcijaństwa i trudności
1. Przyczyny rozszerzania się chrześcijaństwa
2. Trudności w szerzeniu się chrześcijaństwa
§ 7. Rozszerzanie się chrześcijaństwa od I do IV wieku
1. Początki chrześcijaństwa w Europie
2. Chrześcijaństwo w Afryce i Azji
3. Chrześcijaństwo poza granicami cesarstwa rzymskiego

Rozdział III. WALKA POGAŃSTWA Z KOŚCIOŁEM
§ 8. Przyczyny prawne i rodzaje prześladowań
1. Przyczyny prawne prześladowań
2. Opinia publiczna jako przyczyna prześladowań
3. Rodzaje męczeństwa, męczennicy i ich liczba
4. Źródła do czasów męczeńskich
§ 9. Przebieg prześladowań
1. Prześladowania o charakterze partykularnym
2. Powszechne prześladowania chrześcijaństwa
3. Tolerancja dla chrześcijan, zwycięstwo
§ 10. Męczeństwo i kult religijny męczenników. Katakumby
1. Kult religijny męczenników
2. Katakumby, początki sztuki chrześcijańskiej

Rozdział IV. WALKA LITERACKA CHRZEŚCIJAŃSTWA Z POGAŃSTWEM. CHRZEŚCIJAŃSKA WSPÓLNOTA
§ 11. Walka literacka z pogaństwem. Polemika pogańska i chrześcijańska apologetyka
1. Polemika pogańska przeciwko chrześcijaństwu
2. Apologia i apologeci w obronie chrześcijaństwa
3. Osiągnięcia apologetów
§ 12. Dalszy rozwój doktryny teologicznej
1. Szkoła katechetyczna w Aleksandrii w Egipcie
2. Inne szkoły katechetyczne na Wschodzie
3. Rozwój doktryny chrześcijańskiej na Zachodzie
§ 13. Błędnowierstwo - herezje
1. Problem powstania herezji
2. Pierwsze herezje trynitarne. Monarchianie
3. Gnostycyzm - zasady i systemy
4. Gnosa perska - Manicheizm
5. Apologeci chrześcijańscy w walce z gnostycyzmem
§ 14. Wewnętrzne kościelne spory religijno-moralne w II i III wieku
1. Chiliazm, czyli millenaryzm. Oczekiwanie 1000-letniego Królestwa Chrystusowego na Ziemi
2. Montanizm
3. Schizma nowacjańska
4. Spory o ważność chrztu heretyków
5. Spory na temat czasu święcenia Wielkanocy
§ 15. Hierarchia kościelna
1. Biskupi i kapłani
2. Okręgi biskupie (diecezja); początki organizacji metropolitalnej
3. Jedność Kościoła i prymat rzymski
§ 16. Życie duchowe i moralne społeczności chrześcijańskiej
1. Życie sakramentalne wiernych
2. Moralne i społeczne życie chrześcijan. Caritas Christiana

Okres II. KOŚCIÓŁ W CHRZEŚCIJAŃSKIM CESARSTWIE RZYMSKIM

Wstęp

Rozdział I. CHRZEŚCIJAŃSTWO RELIGIĄ PAŃSTWOWĄ. ROZBUDOWA USTROJU KOŚCIELNEGO
§ 17. Konstantyn Wielki. Pierwszy chrześcijański cesarz i jego synowie
1. Przyczyny zwycięstwa chrześcijaństwa
2. Wybór chrześcijaństwa przez Konstantyna Wielkiego
3. Następstwa prawne "programu" mediolańskiego
4. Cesarz Konstantyn a publiczne życie chrześcijan
5. Przeniesienie stolicy Cesarstwa nad Bosfor. Charakterystyka cesarza Konstantyna Wielkiego
6. Synowie Konstantyna Wielkiego i ich polityka religijna
§ 18. Cesarz Julian Apostata (361-363). Reakcja pogańska
1. Geneza reakcji pogańskiej
2. Cesarz Julian Apostata i jego polityka religijna (361-363)
§ 19. Chrześcijaństwo religią państwową
1. Polityka religijna następców csarza Juliana Apostaty
2. Cesarz Teodozjusz Wielki (375-395). Przywileje religii państwowej
dla chrześcijaństwa
3. Polityka religijna następców Teodozjusza Wielkiego. Cesarz Justynian Wielki
§ 20. Rozbudowa ustroju kościelnego
1. Geneza rozbudowy ustroju kościelnego
2. Metropolie i metropolici
3. Biskupstwa i biskupi
4. Początki parafii wiejskich
5. Przywileje duchowieństwa
6. Kształcenie i dyscyplina kleru
§ 21. Hierarchia i ustrój patriarchalny
1. Patriarchaty w Aleksandrii i Antiochii
2. Patriarchaty w Konstantynopolu i Jerozolimie
3. Katolikaty Persji i Armenii
4. Uprawnienia patriarchów. Zakres autonomii Kościołów wschodnich
§ 22. Patriarcha Zachodu. Prymat powszechny biskupa Rzymu
1. Prymat powszechny papieża rzymskiego
2. Obsadzanie Stolicy Apostolskiej i początki kurii papieskiej
3. Wybitniejsi papieże tego okresu
§ 23. Sobory i synody kościelne i ich ustrój
1. Sobory powszechne
2. Synody partykularne

Rozdział II. SPORY DOKTRYNALNE NA WSCHODZIE. FORMOWANIE SIĘ KATOLICKIEJ NAUKI TRYNITARNEJ I CHRYSTOLOGICZNEJ
§ 24. Arianizm i I Sobór powszechny w Nicei (325)
1. Ariusz i jego nauka
2. I Sobór powszechny i jego uchwały
§ 25. Kryzys ariański i obrona symbolu nicejskiego
1. Walka o nicejskie wyznanie wiary na Wschodzie
2. Rozłam arianizmu i jego przezwyciężenie
§ 26. II Sobór powszechny w Konstantynopolu (381). Potępienie duchoburstwa. Powolny zanik arianizmu
1. Duchoburstwo i II Sobór powszechny w Konstantynopolu
2. Powolny zanik arianizmu
§ 27. Wielcy obrońcy symbolu nicejskiego
1. Św. Atanazy
2. Św. Bazyli Wielki
3. Św. Grzegorz z Nyssy
4. Św. Grzegorz z Nazjanzu
5. Św. Jan Chryzostom
§ 28. Papież Liberiusz i sprawa jego prawowierności
1. Stosunek papieża Liberiusza do arianizmu
2. Świadectwa współczesnych o prawowierności papieża Liberiusza
3. Działalność papieża Liberiusza po powrocie z wygnania
§ 29. Apolinaryzm i nestorianizm. III Sobór powszechny w Efezie (431)
1. Apolinaryzm
2. Próby rozwiązania problemu stosunku natury ludzkiej do boskiej w Chrystusie
3. Wystąpienie Nestoriusza
4. Sobór powszechny w Efezie (431)
5. Zjednoczenie Kościoła na Wschodzie
§ 30. Monofizytyzm. IV Sobór powszechny w Chalcedonie (451)
1. Geneza i początki monofizytyzmu
2. "Rozbój efeski" (449)
3. IV Sobór powszechny w Chalcedonie (451)
§ 31. Opozycja przeciwko doktrynie chalcedońskiej. Spór o "trzy rozdziały". V Sobór powszechny w Konstantynopolu (553)
1. Spory monofizyckie
2. Spory orygenesowskie
3. Spór o "trzy rozdziały"
4. V sobór powszechny w Konstantynopolu (553)
§ 32. Monoteletyzm. VI Sobór powszechny w Konstantynopolu (680)
1. Geneza i rozwój herezji
2. Synod rzymski papieża Marcina I (649)
3. VI Sobór powszechny w Konstantynopolu (680)
4. Synod trullański w 692 r
5. Sprawa prawowierności papieża Honoriusza I (625-638)

Rozdział III. SPORY DOKTRYNALNE NA ZACHODZIE
§ 33. Spory o obiektywną świętość Kościoła. Donatyzm
1. Geneza i tło donatyzmu
2. Powstanie i rozwój donatyzmu
3. Podział sekty i jej powolny zanik
§ 34. Pryscylianizm
1. Geneza i nauka pryscylian
2. Rozwój i zanik pryscylianizmu
§ 35. Spory o łaskę i wolną wolę. Pelagianizm
1. Geneza i nauka pelagianizmu
2. Rozwój pelagianizmu i jego potępienie
§ 36. Semipelagianizm
1. Nauka św. Augustyna o przeznaczeniu
2. Zasady i rozwój semipelagianizmu
§ 37. Prawowierni obrońcy katolickiej soteriologii
1. Św. Augustyn (354-430)
2. Św. Hieronim (ok. 347-420)
§ 38. Korzyści płynące z dogmatyzacji prawd religijnych

Rozdział IV. ROZWÓJ TERYTORIALNY CHRZEŚCIJAŃSTWA W IV I V WIEKU
§ 39. Rozpowszechnienie się chrześcijaństwa w cesarstwie rzymskim
1. Postęp chrystianizacji wewnątrz cesarstwa
2. Postawa arystokracji rzymskiej i uczonych wobec chrześcijaństwa
§ 40. Misje chrześcijańskie poza granicami cesarstwa rzymskiego
1. Rozwój chrześcijaństwa w Azji
2. Chrześcijaństwo w Arabii i Etiopii
3. Początki chrześcijaństwa wśród plemion germańskich
§ 41. Rozwój terytorialny Kościołów przedchalcedońskich
1. Przyjęcie nestorianizmu przez Kościół perski
2. Rozpowszechnienie się monofizytyzmu w Armenii i Etiopii

Rozdział V. ŻYCIE CHRZEŚCIJAŃSKIE OD IV DO VI WIEKU
§ 42. Kościelna działalność charytatywna i społeczno-moralna
1. Caritas Christiana
2. Działalność społeczno-moralna
§ 43. Służba Boża. Święta kościelne i inne formy kultu religijnego
1. Służba Boża
2. Święta kościelne i kult świętych
3. Pielgrzymki, kult obrazów i początki sztuki starochrześcijańskiej .
§ 44. Powstanie i rozwój życia zakonnego na Wschodzie i na Zachodzie
1. Geneza życia zakonnego
2. Rozwój życia zakonnego na Wschodzie
3. Życie zakonne na Zachodzie
§ 45. Od starożytności do średniowiecza
1. Wędrówki ludów
2. Upadek zachodniego cesarstwa rzymskiego
3. Kościół ratunkiem kultury

Bibliografia
Indeks nazwisk