Dorota Kudelska
ISBN: 978-83-7363-656-5
Pages: 856 + 48 photo.
Format: B5
Year: 2008
Language: Polish

Dorota Kudelska ukończyła polonistykę (UAM) i historię sztuki (KUL). Doktorat Juliusz Słowacki i sztuki plastyczne obroniła na KUL-u, gdzie jest adiunktem Katedry Sztuki Nowoczesnej. Zajmuje się związkami sztuk plastycznych i literatury. Publikowała teksty dotyczące struktur narracyjnych w literaturze i malarstwie, recepcji myśli historiozoficznej Słowackiego i plastycznych reminiscencji jego utworów na przełomie XIX i XX w. oraz relacji między biografiami artystów i ich dziełami.

Podczas wieloletniej kwerendy autorka opracowała korespondencję Jacka Malczewskiego oraz związane z artystą dokumenty (przygotowywane do druku), z których po raz pierwszy korzysta w przedstawianej Czytelnikowi książce. Prezentowany materiał pozwala na podanie nieznanych faktów z życia prywatnego i zawodowego malarza (metody pracy, kontakty i inicjatywy w środowisku, stosunek do modela, konflikty w ASP) oraz na nowe oświetlenie źródeł jego światopoglądu, wrażliwości i wyobraźni. Wypowiedzi Malczewskiego lokują rekwizyty (np. zbroję i szynel), pejzaż w portretach i szkicownikach, nierealistyczna kolorystkę, oraz związki z Biblią w nowych kontekstach. Wyjście poza patriotyczną interpretację, wskazanie związków ze sztuką klasycznej i hellenistycznej Grecji, sztuką nowożytną oraz teozofią uwypuklają elementy uniwersalizmu kultury europejskiej w twórczości malarza. Odnalezione przez autorkę wiersze artysty, będące często formą lirycznego pamiętnika, i listy do Marii Balowej w nowym świetle stawiają nie tylko uczuc a do ukochanej kobiety, ale też dopowiadają wiele do symboliki i sposobów obrazowania w płótnach Jacka Malczewskiego.


SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów
Wstęp

I. NIEBEZPIECZEŃSTWA BIOGRAFII ARTYSTY

O wzajemnej nieufności życia i metod jego opisu
Stan badań
Specyfika zapisu pamiętników i wspomnień

II. RODZINA

Ojciec i jedynak
Jacek Malczewski i ojciec
Matka i siostry w Radomiu
Luźne kartki
Siostry i Lusławice
Żona
Dzieci: Julia i Rafał

III. MIŁOŚĆ W TULIGŁOWACH

Strona Kini
Pożegnanie - Poetyka miłości
Rozstanie z Eurydyką
Pamięć neapolitańskiego reliefu
Rodzaj teatru
Orfeusz rozpaczający
Wędrówka Eurydyki (Alkestis)
Na dróg rozstaju

IV. MIASTA, MIEJSCA I PODRÓŻE

Kraków
Salony i kawiarnie
Akademia Sztuk Pięknych
Malczewski w strukturach ASP
Profesor i jego klasa
Mowy rektorskie i poglądy na sztukę
Organizacje, wystawy i dyplomy
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych
Powszechne Stowarzyszenie Polskich Artystów
Towarzystwo Artystów Polskich "Sztuka"
Stowarzyszenie Artystów Polskich "Salon"
Grupa Zero
Nagroda im. Probusa Baryczewskiego
Dyplom Towarzystwa im. Konstantyna Paleologa

Lwów
Wystawy monograficzne
Dyplom honoris causa

Italia

Paryż

Wiedeń
Przed wojną narodów
Krytyka artystyczna i polityka
W zaciszu pracowni

V. SZTUKA I PRZESTRZEŃ PUBLICZNA

Wokół polichromii wawelskich
Ornament jako znak
Fryz na gmachu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie
Z powodu "Pochodu na Wawel"
O formacji i obrazach religijnych

VI. WARSZTAT

Perspektywa, anatomia i paryski szkicownik
Lektury malarza
Rekwizyty
Zbroja
Mundur
"Zdejmowanie aureoli zesłańcom"
"Skryty człowiek"
Osoby, modele i portrety
Różne spojrzenia na naturę przyrody

Zakończenie

Archiwalia i bibliografia
Kalendarium życia Jacka Malczewskiego
A Trail of Brush and Writing: An Intellectual Biography of Jacek Malczewski (Summary)
Spis ilustracji
Indeks osobowy
Ilustracje