Studia Biblica Lublinensia VII
Łukasz Laskowski ISBN: 978-83-7363-081-4 Pages: 362 Format: B5 Year: 2010 Language: Polish
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie relacji biblijnych o potopie jako nowym stworzeniu, zwłaszcza w aspekcie historii idei. Temat Motyw potopu jako nowego stworzenia w Biblii obejmować więc będzie analizę tekstów biblijnych Starego i Nowego Testamentu, które odnoszą się do idei odnowienia świata. W związku z charakterem opowiadania o potopie w analizy zostały włączone także teksty, które bardziej niż o odnowieniu mówią o karze, używając obrazów i pojęć zaczerpniętych z Rdz 6n. Sztuczne oddzielenie tych dwóch elementów nie ma bowiem uzasadnienia w świetle samej narracji biblijnej. Odniesienie tych symboli do odnowienia, rozumianego rozmaicie na różnych etapach historii religii, a także w literaturze żydowskiej i chrześcijańskiej, potwierdza tę jedność. Przedmiotem badań będą także nowotestamentalne perykopy o chrzcie, które wiążą się z wejściem w rzeczywistość Chrystusa, a zatem z uczestnictwem w nowym stworzeniu w sensie chrześcijańskim.
SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP
Rozdział I: OPOWIADANIE O POTOPIE: ANALIZY HISTORYCZNO-KRYTYCZNE I STRUKTURALNE 1. Tekst opowiadania o potopie: podstawowe analizy literackie 1.1. Wydzielenie opowiadania o potopie 1.1.1. Rdz 6,5-8 jako początek opowiadania o potopie 1.1.2. Opowiadanie o potopie a opowiadanie o Noem 1.2. Elementy krytyki tekstu Rdz 6,5-9,17 2. Potop w świetle teorii źródeł Pięcioksięgu 2.1. Problem jedności tekstu Rdz 6,5-9,17 2.2. Propozycje rozwiązania zagadnienia 3. Struktura opowiadania o potopie 3.1. Trzy podstawowe propozycje struktury 3.2. Analiza strukturalna opowiadania o potopie 3.2.1. Klamry opowiadania o potopie 3.2.2. Nakaz wejścia do arki (7,1-5) a inne części perykopy o potopie 3.2.3. Centrum - Rdz 7,10-8,19 3.2.4. Całościowe ujęcie struktury opowiadania o potopie
Rozdział II: ANALIZA TERMINOLOGICZNA OPOWIADANIA O POTOPIE 1. Przyczyny potopu i ich kontekst literacki 1.1. Człowiek i jego życie na ziemi 1.1.1. Człowiek jako Boże dzieło 1.1.2. Zepsucie się człowieka na ziemi 1.2. Bóg i Jego działalność wobec stworzenia 1.3. Nadchodzący koniec stworzenia 2. Ratunek w sprawiedliwości według opowiadania o potopie 2.1. Sprawiedliwość Noego 2.2. Arka narzędziem ratunku dla świata 3. Przebieg potopu 3.1. Niektóre aspekty chronologii zawarte w opowiadaniu o potopie 3.2. Materialne przyczyny potopu 4. Przymierze noachickie jako centrum wydarzeń 4.1. Nowa jakość w relacji Bóg - człowiek w świetle Rdz 8,20-22 4.2. Zagadnienia etymologiczne i semantyczne terminu
Rozdział III: MIĘDZY STWORZENIEM A ODNOWIENIEM 1. Prehistoria biblijna na tle Pięcioksięgu i Księgi Rodzaju 1.1. Prehistoria w kontekście Księgi Rodzaju: trzy propozycje ujęcia tematu 1.2. Rozmiary prehistorii biblijnej w świetle najnowszych badań 2. Rdz 6-9 a opis stworzenia. Paralele literackie 2.1. W nurcie hamartiologii Rdz 2-6 2.1.1. Stworzenie między dobrem a złem 2.1.2. Konkretny czyn jako przyczyna skażenia człowieka 2.2. Paralele terminologiczne wewnątrz warstwy P: Rdz 6-9 a Rdz 1,1-2,4 2.3. Niektóre tematy wspólne dla Rdz 1-5 i Rdz 6-9 3. Opowiadanie o potopie w strukturze prehistorii biblijnej 3.1. Propozycje struktury literackiej prehistorii biblijnej 3.2. Prehistoria biblijna w świetle formuły 3.3. Listy pokoleń a struktura prehistorii biblijnej 3.4. Terminologiczne podobieństwa między perykopami prehistorii biblijnej 3.5. Struktura prehistorii biblijnej 4. Stworzenie, upadek, potop. Teologiczne wątki opowiadań 4.1. Bóg karzący i ratujący stworzenie 4.2. Człowiek wobec stworzenia 4.2.1. Noe jako idealny człowiek 4.2.2. Noe a wytchnienie w życiu na ziemi 4.2.3. Arka jako miejsce ocalenia 4.3. Człowiek a odnowiony świat 4.3.1. Nowa sytuacja człowieka w świetle Rdz 8,20-22 4.3.2. Człowiek a świat: nowe relacje po potopie
Rozdział IV: OPOWIADANIE O POTOPIE A STWÓRCZA DZIAŁALNOŚĆ BOGA W KSIĘGACH PROROCKICH I MĄDROŚCIOWYCH STAREGO TESTAMENTU 1. Noe i potop w interpretacji Ezechiela 1.1. Ziemia jako miejsce działania Boga i człowieka 1.2. Noe ocalony z potopu 1.2.1. Noe wśród sprawiedliwych 1.2.2. Noe a Reszta Izraela 1.3. Ezechiel i Księga Rodzaju o potopie: wzajemne relacje przekazów 2. Jak za dni Noego: Izajasz o potopie 2.1. Deutero-Izajasz o wodach potopu 2.1.1. Wyrocznia o przymierzu z Jerozolimą w świetle Iz 40-55 2.1.2. Teologia przymierza w interpretacji Iz 54n a potop 2.2. Iz 24-27 a opowiadanie o potopie 2.3. Charakter i cel Izajaszowych nawiązań do potopu 3. Potop i odnowienie świata w tradycji mądrościowej 3.1. Noe okupem w czasie zagłady 3.1.1. Syracydes o potopie: zagadnienia literackie perykopy 3.1.2. Noe ocaleniem ludzkości według Księgi Syracydesa 3.1.3. Przymierze noachickie w interpretacji Księgi Syracydesa 3.2. Mądrość a ocalenie z potopu 3.2.1. Arka a wody: zagłada a nadzieja 3.2.2. Potop a teologia Księgi Mądrości
Rozdział V: TRADYCJA POTOPU A NOWE STWORZENIE W NOWYM TESTAMENCIE 1. Ewangelie o Noem jako człowieku czuwającym 1.1. Mateuszowa perykopa o Noem 1.1.1. Ewangelia według św. Marka jako źródło Mateuszowej perykopy o potopie 1.1.2. Inne źródła literacko-teologiczne a kontekst Mt 24,37-39 1.2. Łukaszowa perykopa o Noem 1.2.1. Źródła literacko-teologiczne Łk 17,26-30 1.3. Synoptyczne ujęcie paruzji a motyw potopu 2. Ratunek w wodach podarowanych przez Boga 2.1. Pierwszy List św. Piotra: odnowienie w wodach chrzcielnych 2.2. Drugi List św. Piotra a tradycja o potopie 2.2.1. Potop ogłoszeniem sprawiedliwości 2.2.2. Świat zaistniały na słowo Boże 3. Apokalipsa św. Jana a opowiadanie o potopie 3.1. I gór już nie znaleziono 3.2. Wielkie zwycięstwo Boga 3.2.1. Księga Jeremiasza jako źródło dla Ap 11,18 3.2.2. Zagłada Babilonu według Jeremiasza 3.2.3. Związki między małą doksologią a potopem 4. Nowotestamentalna kontynuacja interpretacji opowiadania o potopie
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA INDEKS AUTORÓW WSPÓŁCZESNYCH INDEKS TEKSTÓW BIBLIJNYCH I LITERATURY POZABIBLIJNEJ
|